Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku ma bardzo duże znaczenie dla późniejszej odpowiedzialności za długi spadkowe.
Z chwilą śmierci spadkodawcy, jego prawa i obowiązki majątkowego przechodzą na jednego lub kilku spadkobierców.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. Jest to termin prawa materialnego i nie podlega przywróceniu.
Dla zachowania 6-cio miesięcznego terminu wystarczające jest skierowanie w tym terminie wniosku do sądu o odebranie takiego oświadczenia. Oświadczenie, może być również złożone w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku, należy jednak we wniosku wskazać, iż strona będzie chciała złożyć stosowne oświadczenie.
Oświadczenie można również złożyć przed notariuszem albo w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie do sądu spadku.
W treści oświadczenia powinno znaleźć się:
- imię i nazwisko spadkodawcy, data i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania,
- tytuł powołania do spadku,
- treść złożonego oświadczenia.
Oświadczenie może być złożone ustnie albo na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Jeśli oświadczenie zostało złożone ustnie, z tej czynności sporządza się protokół.
Nieważne jest oświadczenie złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Oświadczenie nie może być też odwołane.
Można złożyć oświadczenie o:
- prostym przyjęciu spadku,
- przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza
- odrzuceniu spadku.
Proste przyjęcie spadku
Proste przyjęcie spadku powoduje odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia.
Przykład: W skład spadku wchodzi samochód o wartości 30 tys. zł, oszczędności w kwocie 50 tys. zł. oraz długi o wartości 200 tys. zł. Spadkodawca złożył oświadczenie o prostym przyjęciu spadku. Wierzyciele spadkowi mogą dochodzić od spadkobiercy kwoty 200 tys. zł. Egzekucję mogą skierować zarówno do przedmiotów wchodzących w skład spadku (samochód, oszczędności), jak również do składników majątku osobistego spadkobiercy.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza powoduje, że spadkodawca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza lub spisie inwentarza stanu czynnego spadku.
Przykład: W skład spadku wchodzi: samochód o wartości 25 tys. zł, oszczędności o wartości 15 tys. zł, 1/2 udziału w nieruchomości o wartości 100 tys. zł oraz długi w wysokości 200 tys. zł. Spadkobierca złożył oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Stan czynny spadku wynosi 140 tys. zł (25 tys. + 15 tys. + 100 tys.), zatem spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe do kwoty 140 tys. zł. Egzekucja może być skierowana zarówno do przedmiotów wchodzących w skład spadku (samochód, oszczędności, udział w nieruchomości), jak również do składników majątku osobistego spadkobiercy. Do chwili działu spadku, spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe.
Odrzucenie spadku
Spadkobierca, który złoży oświadczenie o odrzuceniu spadku, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.
Przykład: W skład spadku wchodzi samochód o wartości 30 tys. zł, oszczędności w kwocie 50 tys. zł. oraz długi o wartości 200 tys. zł. Spadkodawca złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku, zatem nie ponosi odpowiedzialności za długi spadkowe. Uwaga!!! W miejsce osoby odrzucającej spadek, do dziedziczenia mogą być powołane kolejne osoby.
Od 18 października 2015 r. jeśli spadkobierca nie złoży oświadczenia w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, to jest to jednoznaczne z przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeśli otwarcie spadku (śmierć spadkobiercy) nastąpiło przed 18 października 2015 r., to zasadą jest, że brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powodował proste przyjęcie spadku, czyli bez ograniczenia odpowiedzialności za długi.
Niniejszy artykuł jest ogólnym omówieniem tematu. Każda sprawa jest wielowątkowo i wymaga dokładnej analizy. W związku z powyższym zachęcam do skorzystania z usług profesjonalnego pełnomocnika.
Zapraszam do zapoznania się z innymi zagadnieniami z zakresu prawa spadkowego.