Kiedy sąd orzeknie rozwód?

Kiedy sąd orzeknie rozwód?

Przesłanki orzeczenia rozwodu uregulowane są w artykule 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Art. 56

1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Orzeczenie rozwodu jest zatem możliwe, gdy  zaistnieje przesłanka pozytywna:

  • zupełny i trwały rozkład pożycia

oraz nie wystąpią przesłanki negatywne:

  • sprzeczność rozwodu z dobrem wspólnych małoletnich dzieci,
  • sprzeczność z zasadami współżycia społecznego,
  • żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia i brak zgody małżonka niewinnego.

W pozwie o rozwód należy wykazać, że nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Tę przesłankę sąd będzie badał jako pierwszą. Trzeba zatem w uzasadnieniu pozwu opisać okoliczności, które będą wskazywały na rozkład pożycia.

Kiedy jednak mamy do czynienia z zupełnym i trwałym rozkładem pożycia?

Pożycie małżeńskie jest sumą współistniejących elementów wspólnoty duchowej, fizycznej oraz gospodarczej. Więzi te tworzą istotę związku małżeńskiego. Ustanie któregokolwiek z elementów tej wspólnoty można uznać za objaw rozkładu pożycia, jednak ustanie jednej z więzi nie będzie uzasadniało orzeczenie rozwodu.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22.10.1999 r., sygnatura III CKN 386/98 wskazał, że rozkład pożycia jest zupełny dopiero wtedy, gdy zerwaniu uległy wszystkie więzi łączące małżonków (więź duchowa, fizyczna, gospodarcza). Rozkład, o którym mowa, jest przy tym procesem rozciągniętym w czasie a nie zdarzeniem jednorazowym.

Ocena trwałości rozkładu pożycia powinna być dokonywana z uwzględnieniem nie tylko faktycznego czasu pozostawania małżonków w rozłączeniu, ale również z uwzględnieniem przyczyn rozkładu pożycia czy aktualnej sytuacji życiowej małżonków tj. pozostawanie w nowym związku, posiadanie dzieci z nowym partnerem/partnerką.

Rozwód jest z wielu względów zjawiskiem niepożądanym społecznie, jednakże w wielu przypadkach, jeszcze gorsze byłoby sztuczne utrzymywanie małżeństwa, w sytuacji ustania więzi między małżonkami.


Niniejszy artykuł jest ogólnym omówieniem tematu rozwodu. Każda sprawa jest wielowątkowo i wymaga dokładnej analizy. W związku z powyższym zachęcam do skorzystania z usług profesjonalnego pełnomocnika.


Zapraszam do zapoznania się z innymi zagadnieniami z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego.