Zmiana imienia lub nazwiska

Zmiana imienia lub nazwiska

Imię i nazwisko jest podstawową nazwą identyfikującą człowieka. W wyjątkowych sytuacjach można jednak dokonać  zmiany imienia lub nazwiska. Kto i w jakich sytuacjach może wystąpić o zmianę imienia?

Co oznacza zmiana imienia lub nazwiska?

W rozumieniu ustawy o zmianie imienia i nazwiska, zmiana imienia oznacza zmianę na inne imię lub zmianę pisowni imienia (np. z Xawery na Ksawery). Natomiast zmiana nazwiska oznacza zmianę na inne nazwisko, zmianę pisowni nazwiska lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.

Zmiana pisowni może polegać na:

• przystosowaniu nieprawidłowej pisowni do zasad pisowni obowiązujących w języku polskim, poprzez zastąpienie niektórych liter ich odpowiednikami o tym samym lub podobnym dźwięku, np.: Bohdan – Bogdan,
• dostosowaniu do zasad pisowni polskiej imienia lub nazwiska posiadającego pisownię obcą, np. poprzez zastąpienie liter, które w polskim alfabecie mają inne brzmienie – „sz” zamiast „sch”, „cz” zamiast „tsch” lub „tz”, „c” zamiast „tz”,
• zastąpieniu nieznanych w polskim alfabecie znaków innymi zgłoskami lub ich fonetycznym brzmieniem np. znaków „ü”, „ä” lub „ö” złożonymi zgłoskami „ue”, „oe” lub „ae”.

Kto może dokonać zmiany imienia lub nazwiska?

Osobami uprawnionymi do zmiany imienia lub nazwiska są:

• obywatele polscy,
• cudzoziemcy nieposiadający obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce pobytu stałego,
• cudzoziemcy, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ale tylko w szczególnie ważnych powodach związanych z zagrożeniem prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.

Przesłanki dokonania zmiany imienia lub nazwiska

Imię i nazwisko podlega ochronie prawnej. Przyjęto również zasadę stabilności imion i nazwisk dlatego ustawodawca dopuszcza dokonanie zmiany tylko z „ważnych powodów”. W ustawie o zmianie imienia i nazwiska, w art. 4 wskazano jedynie przykładowy katalog przesłanek uzasadniających dokonanie takiej zmiany. Są to zmiana:

• imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka,
• na imię lub nazwisko używane – sytuacja ta dotyczy osób, które posługują się innym imieniem lub nazwiskiem, niż jest wpisane do aktów stanu cywilnego, czyli zarówno pseudonimami, jak i imionami lub nazwiskami używanymi z powodu prześladowań,
• na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione – może to dotyczyć imion osób należących do mniejszości etnicznych, które zapisano w swoim czasie z dostosowaniem do polskiej pisowni,
• na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

O uznaniu innych motywów za ważne decyduje organ na podstawie przedstawionego przez zainteresowanego stanu faktycznego i argumentacji.

Zmiany nazwiska nie dokonuje się w przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym nazwisku.

Ustawa o zmianie imienia i nazwiska podaje tylko przykładowe przesłanki dokonania zmiany dlatego też każdorazowo zgoda albo odmowa zgody na dokonanie zmiany zależy od decyzji właściwego organu.

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska

Postępowanie w zakresie zmiany imienia lub nazwiska wszczyna się na pisemny wniosek osoby zainteresowanej, uzasadniony ważnymi powodami.

Generalną zasadą jest, że wniosek można złożyć do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego.

Osoby zamieszkałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą złożyć wniosek za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, wskazując kierownika urzędu stanu cywilnego, któremu wniosek ma zostać przekazany.

Właściwy organ

Decyzję o zmianie imienia lub nazwiska bądź decyzję o odmowie zmiany imienia lub nazwiska wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego, do którego został złożony wniosek albo jego zastępca.

Decyzja o zmianie imienia lub nazwiska podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Organem właściwym do rozstrzygnięcia odwołania od decyzji jest właściwy miejscowo wojewoda

Niniejszy artykuł jest ogólnym omówieniem tematu. Każda sprawa jest wielowątkowa i wymaga dokładnej analizy. W związku z powyższym zachęcam do skorzystania z usług profesjonalnego pełnomocnika.

Zapraszam do zapoznania się z innymi zagadnieniami z zakresu prawa administracyjnego.