Kto i w jakich przypadkach może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?

Kto i w jakich przypadkach może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?

Choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne np. wynikające z uzależnienia od alkoholu lub narkotyków mogą być podstawą do wystąpienia o ubezwłasnowolnienie całkowite albo częściowe.

Ubezwłasnowolnienie całkowite

Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

Zatem przesłanką ubezwłasnowolnienia całkowitego jest:

  • ukończenie trzynastu lat,
  • okoliczność, że osoba nie jest w stanie kierować swym postępowanie na skutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych.

Ubezwłasnowolnienie całkowite jest możliwe dopiero po ukończeniu 13 lat, gdyż zgodnie z art. 12 kodeksu cywilnego osoba, która nie ukończyła 13 lat nie ma zdolności do czynności prawnych.

Ubezwłasnowolnienie częściowe

Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.

Zatem przesłanką ubezwłasnowolnienia całkowitego jest:

  • uzyskanie pełnoletności,
  • okoliczność, że osoba potrzebuje pomocy do prowadzenia jej spraw na skutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych.

Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

  • małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie,
  • jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;
  • jej przedstawiciel ustawowy.

Krewni oraz rodzeństwo osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.

Przedstawicielami ustawowymi są rodzice sprawujący władzę rodzicielską nad dziećmi, opiekun ustanowiony przez sąd dla osoby małoletniej albo całkowicie ubezwłasnowolnionej, kurator ustanowiony przez sąd dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej oraz kuratorzy ustanowieni w innych przypadkach wskazanych w ustawie.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.


Niniejszy artykuł jest ogólnym omówieniem tematu. Każda sprawa jest wielowątkowa i wymaga dokładnej analizy. W związku z powyższym zachęcam do skorzystania z pomocy adwokata.


Zapraszam do zapoznania się z innymi zagadnieniami z zakresu prawa cywilnego.