Odpowiedzialność za długi współmałżonka

Odpowiedzialność za długi współmałżonka

Zasadą jest, że jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Jednak czy wierzyciel może pozwać współmałżonka, który nie był stroną czynności prawnej?

Jeśli dysponujemy prawomocnym wyrokiem albo nakazem zapłaty, to jest to dopiero połowa sukcesu w dochodzeniu należności. Kolejnym etapem, jeśli pozwany dobrowolnie nie spełni świadczenia, jest postępowanie egzekucyjne.

Egzekucja przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim

Wyrok wydany w stosunku do jednego z małżonków, jest podstawą do prowadzenia egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. Nie upoważnia jednak do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego małżonków. Jeśli dłużnik nie osiąga żadnego dochodu, nie pobiera emerytury albo renty i nie ma majątku osobistego egzekucja może być nieskuteczna.

Klauzula wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika

Istnieje możliwość prowadzenia egzekucje także z majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. W tym celu wierzyciel musi wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności także przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową. Małżonek dłużnika, jeśli sam nie jest dłużnikiem to nie będzie odpowiadał swoim majątkiem osobistym.

Przykład: A i B są małżeństwem. Między małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa. Osoba A zaciągnęła zobowiązanie za zgodą B i zobowiązana jest do zapłaty kwoty 10.000,00 zł. Osoba A nie pracuje, nie pobiera emerytury ani renty, nie ma majątku osobistego. Do majątku osobistego B należy motor i mieszkanie. W skład majątku wspólnego małżonków wchodzą oszczędności w wysokości 6.000,00zł oraz samochód. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności przeciwko współmałżonkowi B, egzekucja będzie mogła być prowadzona z oszczędności małżonków oraz samochodu.

W celu uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko współmałżonkowi wierzyciel musi wykazać dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Zatem, aby uzyskać klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, małżonek ten musiał wyrazić zgodę na zaciągnięcie zobowiązania. Często wierzyciel nie dysponuje takim dokumentem, dlatego możliwość prowadzenia egzekucji z majątku objętego wspólnością majątkową jest ograniczona.

Wniesienie powództwa także przeciwko małżonkowi dłużnika

Najskuteczniejszym sposobem uzyskania spełnienia świadczenia może okazać się pozwanie obojga małżonków, nawet gdy tylko jeden z nich był stroną czynności prawnej. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 kwietnia 2019 r. o sygnaturze III CZP 106/18 wskazał, że „Prawo wierzyciela do zaspokojenia się z majątku wspólnego małżonków na podstawie art. 41 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego może zostać zrealizowane także przez wniesienie powództwa przeciwko małżonkowi dłużnika o zobowiązanie do spełnienia świadczenia wynikającego z czynności prawnej, której stroną małżonek dłużnika nie był, niezależnie od tego, czy świadczenie to objęte jest tytułem egzekucyjnym wydanym uprzednio przeciwko samemu dłużnikowi”.

Zatem, jeśli małżonek wyraził zgodę na zawarcie zobowiązania, ale nie jest stroną czynności prawnej to również przeciwko niemu można wytoczyć powództwo. Powód, będzie musiał wykazać, że małżonek dłużnika wiedział i wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania. Jednak może do zrobić za pomocą wszystkich dostępnych dowodów. Może być to zatem łatwiejsze niż uzyskanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi, kiedy to wierzyciel musi wykazać dokumentem urzędowym lub prywatnym, że wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka.

Niniejszy artykuł jest ogólnym omówieniem tematu odpowiedzialności za długi współmałżonka. Każda sprawa jest wielowątkowa i wymaga dokładnej analizy. W związku z powyższym zachęcam do skorzystania z usług profesjonalnego pełnomocnika.

Zapraszam do zapoznania się z innymi zagadnieniami z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa cywilnego.