Czy wyjazd dziecka za granicę wymaga zgody obojga rodziców?
Czy wyjazd dziecka za granicę wymaga zgody obojga rodziców?
Dziecko aż do uzyskania pełnoletności pozostaje pod władzą rodzicielską. Podejmowanie decyzji w istotnych sprawach dziecka uzależnione jest od tego czy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom czy jej wykonywanie zostało ograniczony, bądź jeden czy oboje z rodziców zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej.
Władza rodzicielska
Zasadą jest, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeśli nie zostało wydane przez sąd żadne orzeczenie dotyczące władzy rodzicielskiej to każdy z rodziców jest zarówno uprawniony jak i zobowiązany do jej wykonywania.
Władza rodzicielska obejmuje w szczególności prawo jak i obowiązek do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Jeśli dobro dziecka jest zagrożone, istnieje przemijającą bądź trwała przeszkoda w sprawowaniu władzy rodzicielskiej bądź rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej czy w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki wobec dziecka, sąd może orzec o ograniczeniu, zawieszeniu albo pozbawieniu władzy rodzicielskiej. Orzeczenie może być wydane przez sąd w stosunku do jednego rodzica albo obojga rodziców.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej
Uprawnienie każdego z rodziców do wykonywania władzy rodzicielskiej nie może polegać na tym, że każdy z rodziców podejmuje samodzielne, arbitralne decyzje w sprawach związanych z dzieckiem. Rodzice powinni współdziałać w wykonywaniu władzy rodzicielskiej i podejmowaniu decyzji. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 97 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie a w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.
Zazwyczaj nieporozumienia i konflikty związane z podejmowaniem decyzji w istotnych sprawach dziecka pojawiają się gdy rodzice żyją w rozłączeniu.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez rodziców żyjących w rozłączeniu
Zgodnie z art. 107 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
W braku porozumienia miedzy rodzicami, sąd uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Obligatoryjnym elementem wyroku rozwodowego jest rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków.
Zatem, jeśli nie zostało wydane przez sąd żadne orzeczenie regulujące wykonywanie władzy rodzicielskiej albo gdy władza rodzicielska nad dzieckiem została pozostawiona obojgu rodzicom, to każde z nich jest uprawnione i zobowiązane do jej wykonywania.
Podejmowanie decyzji w istotnych sprawach dziecka
Wyjazd dziecka za granicę, nawet gdy jest to wyjazd krótkotrwały np. na wakacje, należy do istotnych spraw dziecka. Jeśli więc obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska to decyzję o wyjeździe dziecka za granicę powinni podjąć wspólnie. W braku zgody jednego z rodziców, drugi z rodziców może zwrócić się o rozstrzygniecie do sądu rodzinnego.
Jeżeli władza rodzicielska jednego z rodziców została ograniczona, to w orzeczeniu sądu zostaną wskazane określone obowiązki i uprawniania tego rodzica w stosunku do osoby dziecka. Dlatego też jeśli rodzic chce decydować o wyjazdach zagranicznych dziecka a toczy się postępowanie dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej, to powinien zadbać, aby orzeczenie sądu zawierało uprawnienie do współdecydowania o tej kategorii spraw.
Jeśli jedno z rodziców nie żyje, nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, zostało pozbawione władzy rodzicielskiej bądź gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu, to władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców i może on samodzielnie podejmować decyzje w istotnych sprawach dziecka.
Niniejszy artykuł jest ogólnym omówieniem tematu. Każda sprawa jest wielowątkowa i wymaga dokładnej analizy. W związku z powyższym zachęcam do skorzystania z pomocy adwokata.
Zapraszam do zapoznania się z innymi zagadnieniami z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego.